Het seks-positieve platform voor jou!
Hoe werkt de menstruatiecyclus?
Als je menstrueert ben je vruchtbaar. Bij elke 'cylcus' wordt er een soort nestje aangemaakt om je eitje op te vangen. Als dit eitje niet bevrucht wordt breekt het nestje af. Als je ongesteld bent, komt dit bloed via je vagina naar buiten.

Iedereen met een (gezond werkende) baarmoeder heeft een cyclus. Naast vrouwen kunnen ook trans mannen of non-binaire personen een menstruatiecyclus hebben. Een cyclus duurt ongeveer 28 dagen. De eerste dag van een cyclus is de eerste dag dat je ongesteld wordt. De eerste dag van de menstruatie telt vanaf de eerste dag dat er bloed stroomt. De duur van het bloeden verschilt van persoon tot persoon. Gemiddeld duurt een menstruatie 3-7 dagen. Als je erg licht bloedt kan het korter dan drie dagen duren en als je extreem zware bloedingen duurt het misschien een week of langer.

Je zou de hele cyclus kunnen opdelen in vier losse fases. Ten eerste grofweg in twee onderdelen: het eerste gedeelte heet de folliculaire fase, die begint vanaf de eerste dag van je cyclus (de eerste dag van de menstruatie) tot aan je ovulatie. De duur van deze fase kan verschillen, afhankelijk van hoelang het duurt tot je ovuleert. In een gemiddelde cyclus ovuleer je op dag 14 (al heeft maar 12,4 procent van ons daadwerkelijk die 'standaard cyclus' van 28 dagen waar je op dag 14 ovuleert.) Dus heb je een kortere cyclus of een langere cyclus ovuleer je dus eerder of later in de cyclus.

De ovulatie is het begin van de tweede fase; de luteale fase - de tweede helft van je cyclus. De luteale fase eindigt wanneer je menstruatie weer begint. De lengte van deze fase is een stuk minder variabel en duurt zo'n 14 dagen.

Welke fases heeft mijn cylcus?

  • Winter (menstruatie)
    De menstruatie is je bloeding, de periode vanaf de eerste dag dat je bloed. Je voelt je op, moe en wilt het liefst binnen blijven met een warme kruik en een huilfilm. Gedurende je menstruatie stijgen je hormonen (oestrogeen).
  • Lente (pre-ovulatie)
    In een cyclus volgens het boekje start je pre-ovulatie op dag 7. Deze kenmerkt zich doordat je je vaak beter gaat voelen. Je ervaart meer energie en bent minder moe. Het kan zijn dat je zin krijgt in verantwoordelijkheden, of om vrienden en familie zien. Je hormonen stijgen verder om een ovulatie te bereiken in de volgende fase: de ovulatie.

  • Zomer (ovulatie)
    De ovulatie start rond dag 14 van je cyclus. Een hoogtepunt van alle hormonen die ervoor zorgen dat je je goed voelt, straalt en er vaak helemaal bij bent.
  • Herfst (pre-menstruatie & PMS)
    De pre-menstruatie begint rond dag 21 van een standaard cyclus. Hier komt je weer in de meer schaduwzijde van je cyclus. Dit komt omdat het oestrogeen hormoon af neemt en progesteron om de hoek komt kijken. Je kan stemmingswisseling ervaren, geen zin hebben in sociaal contact en je meer willen afzonderen om tijd alleen door te brengen.


Je zou de vier fases kunnen vergelijken met vier seizoenen: winter (menstruatie), lente (pre-ovulatie), zomer (ovulatie), herfst (pre-menstruatie).


Hoe beïnvloeden hormonen mijn cyclus?
De belangrijkste hormonen die je cyclus laten werken en beïnvloeden zijn: gonadotropin-releasing hormoon (GnRH), follikelstimulerend hormoon (FSH), oestrogeen, luteïniserend hormoon (Lh), testosteron en progesteron. Deze hormonen zorgen zowel voor de werking van de cyclus en deze hormonen beïnvloeden hiermee ook je dagelijks leven. Ze beïnvloeden je energie, humeur, eetlust, slaaprust, zin in seks, creativiteit, productiviteit, concentratie vermogen, interesse in socializen, behoefte aan beweging en rust. Dit is nogal wat en het kan fijn zijn om je hier bewust van te zijn zodat je goed voor jezelf kan zorgen gedurende je gehele cyclus.

Belangrijke hormonen
Oestrogeen
Oestrogeen is dominant in de folliculaire fase (eerste helft van de cyclus) en begint met stijgen rond de derde dag van je menstruatie en neemt toe in aanloop naar je ovulatie. Het hormoon maakt je zelfverzekerd, sensueel, vruchtbaar, laat je goed voelen en je huid stralen en maakt zelfs je gezicht symmetrischer.

Testosteron
Testosteron is niet alleen een mannelijk hormoon, vrouwen (en alles er tussenin) hebben ook testosteron. Testosteron wordt in de hersenen omgezet in oestradiol (dit is een vorm van oestrogeen). Het hormoon speelt op in aanloop naar de ovulatie en zorgt ervoor dat je zin krijgt in seks, meer sociaal, ambitieus en competitief wordt en meer risico's neemt. Ook helpt testosteron het opbouwen en behouden van spier en botdichtheid.
Progesteron
Het hormoon progesteron is actief in luteale fase (tweede helft van je cyclus) en maakt je kalm en meer naar binnen gekeerd. Progesteron veroorzaakt ook eventueel angstige gevoelens, tranen en stemmingswisselingen.


Wat kan ik verwachten van de eerste keer menstrueren?

De eerste keer dat je ongesteld wordt heet menarche. Er is niet één verhaal over de eerste keer. Voor iedereen is het anders. Voor de een is het een opluchting omdat je al lang wacht, voor de ander is het misschien onverwacht omdat je er nog helemaal niet mee bezig was. Allerlei gevoelens zijn gewoon om te voelen: onbehagen, angst, trots, schaamte, vreugde, verlies, walging, horror en blijdschap. Misschien wil je erbij stil staan of wil je liever door de grond zakken. Het is jouw menstruatie dus jij mag bepalen hoe je ermee wilt gaan!

Het bloed van de eerste keer ongesteld zijn is bij de meeste mensen diep donkerrood of bruinachtig. Dit is helemaal normaal en gezond. Na een paar keer menstureren veranderd de kleur van zelf naar lichter rood. Soms als je een paar maanden niet ongesteld bent geweest of er komt voor een andere reden oud bloed naar buiten kan het zijn dat je op de eerste dag van je menstruatie donkerder bloed verliest en het lichter wordt op de dagen die volgen.


1. Bewegen, dansen!
Er is altijd tegen mij gezegd: bewegen tijdens menstrueren is niet goed! Heel heftig en intense inspanning is misschien geen goed idee maar kleine, zachte bewegingen kunnen helpen de spieren in het bekkenbodem gebied te ontspannen wat pijn verlichtend is. Dansen in je kamer kan ook heel leuk zijn!

Is menstruatiepijn normaal?

Nee! Natuurlijk is een klein beetje kramp of last van je onderrug gewoon. Maar echte pijn is niet normaal, ook al is dit misschien tegen je gezegd. Wellicht heb je dit wel gehoord van je moeder, een zus, een vriendin of zelfs van een dokter. Als je veel last hebt van pijn tijdens menstrueren kan je een pijnstiller gebruiken om de pijn dragelijk te maken. Af en toe pijnstilling is geen ramp maar het is niet normaal meerdaags en maandelijks pijnstilling te moeten nemen om de dag door te komen. Raadpleeg een dokter bij ernstige pijn.


Wat kan ik doen tegen menstruatiepijn?

Je kan een warme kruik op je buik leggen, dit helpt om de spieren in je onderbuik te ontspannen. Ook een warme douche of bad kunnen de kramp tijdelijk verminderen. Zachtjes masseren kan ook helpen. Ook kan bewegen wonderen doen, overigens is dat wel voor iedereen anders. Maar rustige bewegingen helpen de spieren te ontspannen waardoor de kramp vermindert.

2. Geef jezelf warmte!
Een kruik kan wonderen doen. De spieren in je onderbuik ontspannen door de warmte en nemen hierdoor de krampen weg. Een warme douche of een warm bad helpen en zijn ook stress verlagend. Ze geven je een relaxed gevoel wat ontspanning in het algemeen bevorderd.

Hier 5 van mijn tips:

3. Masturberen maar!
Masturberen en orgasmes geven plaatselijk verlichting want ze doen je bekkenbodem diep ontspannen waardoor de krampen wegtrekken. Sommige mensen ervaren een verhoogde zin in seks tijdens hun menstruatie, anderen juist minder dan tijdens andere fases van de cyclus. Misschien voelt het (nog) onprettig om te masturberen tijdens het bloeden maar het is volkomen normaal. Je kunt het ook tijdens het douchen doen dan hoef je niet met een handdoek in je bed aan de slag.

4. Probeer castorolie!
Castorolie heeft een ontspannende en helende werking op het lichaam. Je kan een castorolie pakking maken (katoenen doek doordrenkt met de castorolie) die je op je onderbuik legt voor 1 á 2 uur. Dit zorgt voor goede doorbloeding in de spieren en geslachtsorganen, wat resulteert in meer ontspanning. Minder krampen dus!

5. Het juiste voedsel eten!
Er zijn verschillende voedselsoorten die of helpen tegen de kramp, vochtophoping en/of verstopte spijsvertering tijdens je menstruatie. Vezelrijk eten helpt eventuele verstopping van de darmen verminderen. Samen met veel water drinken kan dit ervoor zorgen dat krampen minder worden. IJzer en vitamine B zijn belangrijk! Dit zit bijvoorbeeld in spinazie of gedroogde abrikozen. Ook omega-3 is heel belangrijk, dit zit o.a. in zalm, hennepzaad en walnoten. Frambozenthee kan de krampen en het bloeden wat verminderen en paardenbloemthee is heel fijn omdat het vochtafdrijvend is en voor een minder opgezwollen gevoel zorgt. Sla in het algemeen geen maaltijden over tijdens je menstruatie zodat je bloedsuikerspiegel zo stabiel mogelijk blijft.

'Als iemand die extreme menstruatiepijn kent heb ik veel verschillende pijnbestrijding methodes uitgeprobeerd. En ik deel graag een paar waardevolle tips om het beste uit je menstruatie te halen, naar omstandigheden natuurlijk. Als tiener kon ik soms gewoon niet lopen van de pijn. Ik nam paracetamol en moest het er maar mee doen. Niemand heeft me verteld dat menstruatiepijn, zoals ik dat had, niet normaal was. Totdat ik een keer bijna flauwviel in de keuken en mijn moeder met mij op zoek ging naar oplossingen. Ik heb menstruatiepleisters, kruikjes, massages, oliën en nog veel meer uitgeprobeerd.

Desondanks de Aleve zag ik nog altijd zwaar op tegen mijn menstruatie. Ik was als de dood voor de ondraaglijke pijn. Toen ik stopte met de anticonceptiepil was ik enorm bang dat de pijn weer erger zou worden. Dat was de eerste twee jaar gelukkig (bij mij) niet zo. Maar ineens werd de pijn toch weer erger en moest ik dagen thuis blijven van werk en studie. Ik kon de dag alleen doorkomen door non stop Aleve te slikken. Echt vervelend om eens per maand één of twee dagen niet de deur uit te kunnen. Toen kwam daar als een engel uit de hemel het boek van Maise Hill, De Cyclus Strategie. Dit boek heeft mij ten eerste ontzettend veel inzicht gegeven in hoe mijn lijf eigenlijk werkt en wat ik kan doen om goed voor mezelf te zorgen tijdens mijn gehele cyclus. Het heeft mij ook weer aangezet verder te onderzoeken hoe ik op natuurlijke manieren mijn menstruatie pijn kan verlichten of zelfs kan verhelpen.'

Hoe hou ik mijn cyclus bij?

Om meer grip te krijgen op je cyclus is het handig om je cyclus goed te documenteren. Hier zijn verschillende apps voor, een voorbeeld hiervan is Clue, maar je kan het ook in je agenda doen. Je kan beginnen met bijhouden wanneer je begint en stopt met bloeden en hoeveel bloed je ongeveer verliest. Dit is handig om min of meer te voorspellen wanneer je weer ongesteld gaat worden. Op Clue wordt dit automatisch voor je uitgerekend. Maar je cyclus stopt niet op het moment dat je niet meer bloedt. Het kan zijn dat je in de fase na je menstruatie meer energie krijgt of tijdens je ovulatie meer zin krijgt in seks of je huid meer gaat stralen. Dit zijn allemaal dingen die je ook kunt bijhouden in een app, agenda of boekje. Als je dit regelmatig bijhoudt, kan het zijn dat je een patroon herkent waardoor je je symptomen beter kan plaatsen. Daarnaast kun je aan je afscheiding ook afleiden in welke fase van je cyclus je bent.

Maandverband is een absorberende laag die in een onderbroek geplakt kan worden. De voordelen van maandverband zijn dat het makkelijk in gebruik is en je goed kan bijhouden wanneer je het verband moet verwisselen. Bijvoorbeeld om te voorkomen dat er bloed door je kleding lekt. Maandverband komt in allerlei verschillende soorten en maten die je kan afwisselen naar hoeveel je bloedt op dat moment.

Hoe kan ik bloed opvangen?

Je kan je menstruatiebloed op verschillende manieren opvangen. Welke manier je het fijnste vindt, is heel erg persoonlijk. Je kan deze manieren natuurlijk ook afwisselen.


Een tampon is een andere manier om bloed op te vangen. Je brengt deze in in je vagina. Als de tampon vol is lekt het bloed door aan de onderkant. Aan de tampon zit een touwtje waaraan je hem gemakkelijk weer uit je vagina trekt. Het voordeel aan een tampon is dat je, als je hem goed inbrengt, de tampon niet voelt en dus niet doorhebt dat je aan het bloeden bent. Een nadeel is dat het aanbrengen even wennen kan zijn, als de tampon niet diep genoeg wordt ingebracht zorgt dit voor ongemak en ben je minder goed beschermt. Let wel op: laat een tampon nooit te lang zitten. Er kunnen dan bacteriën gaan groeien in de tampon. Zorg er dus voor dat je je tampon minstens elke 6 uur verwisselt.
Een menstruatiecup is een siliconen cup die je net als een tampon inbrengt in je vagina. Door de vorm is het inbrengen van een cup wel even oefenen. Wanneer de cup erin zit wordt je bloed opgevangen. Dit kan je dan na het verwijderen wegspoelen. Hierdoor is de cup herbruikbaar. Een cup is dus goedkoper én beter voor het milieu. Ook gaan er minder snel bacteriën leven in een menstruatiecup. Je kunt hem dan ook veel langer inhouden dan een tampon, tot wel 12 uur lang!
Een menstruatie onderbroek is een onderbroek die bij het kruis een extra absorberende laag heeft. Het is dus een soort ingebouwd maandverband. Na het dragen (tot 12 uur) was je de onderbroek. Ook deze optie is dus herbruikbaar.