Soa's liggen altijd op de loer als je seksueel actief bent. Het is misschien vervelend maar niet heel raar om een soa te krijgen. Het belangrijkste is dat je ervan bewust bent en wat je ertegen kan doen om het te voorkomen. Soa's zijn overdraagbaar door middel van lichaamssappen en slijmvliezen. Bloed, vaginaal vocht, sperma, voorvocht, moedermelk en pus zijn allemaal voorbeelden van lichaamssappen. De meest bekende slijmvliezen kun je vinden in de neus, de mond, je ogen, keel en rond de geslachtsorganen. Als deze met elkaar in contact komen bestaat de kans op een soa. Een soa kun je dus onder andere krijgen door t beffen, pijpen, scharen en penetratie. Daarnaast kan je ook een soa krijgen zonder seks te hebben. Ja! Vreemd he? Als je intiem bent met iemand, zoent of knuffelt kan je bijvoorbeeld ook schurft of schaamluis krijgen.

1. Chlamydia

Chlamydia is de meest voorkomende soa en heeft vaak geen of weinig symptomen. Als je symptomen hebt kunnen deze zichtbaar worden ongeveer 3 weken nadat je de bacterie opgelopen hebt. Maar de kans is groot dat je helemaal niets merkt! Maar 10% van de vrouwen krijgt klachten. Als je chlamydia niet goed of laat behandeld kun je onvruchtbaar worden.

Verschillende soorten soa's

2. Genitale wratten of HPV

Veel mensen krijgen deze soa, werkelijk waar krijgt 1% daadwerkelijk wratten. Je herkent het door wratjes op je geslachtsdelen of in en rondom de anus. Meestal ruimt het lichaam deze zelf op. Ook kan je er weinig aan doen omdat je het ook zonder symptomen het virus kunt overdragen. Heb je echt ongeluk, dan kan je door de ontstekingen een verhoogde kans krijgen op kanker. Gelukkig komt dit zeer zelden voor.

3. Gonorroe

4. Syfilis

Syfilis is ook weer zeer besmettelijk. Beginnende symptomen zijn zweertjes. Deze kunnen uitstralen naar je bloedbaan en uiteindelijk je organen aantasten. Het laten testen op syfilis doe je door middel van een bloedtest. Vaak heeft syfilis ook geen symptomen, maar heb je het wel. Je kan dus rondlopen met deze ziekte zonder dat je het doorhebt. Daarom is het verstandig om je eens in de zoveel tijd hiervoor te laten testen.

5. Hepatitis

Hepatitis is een ontsteking aan onder andere je lever, veroorzaakt door één van de hepatitis virussen. Hepatitis A, B en C zijn seksueel overdraagbaar. Een hepatitis A besmetting gebeurt via bacteriën van uitwerpselen die in contact komen met je mond. Daarom loop je bij anaal-orale seks een risico op hepatitis A. Je kan je laten vaccineren tegen hepatitis A en hepatitis B. Zeker als je als man seks hebt met andere mannen is dit verstandig om te doen. Tegen hepatitis C bestaat geen vaccin.

6. Schaamluis

Schaamluis is overdraagbaar door middel van intiem contact of textiel. Denk bijvoorbeeld aan een onderbroek of handdoek. Symptomen zijn rode uitslag en hevige jeuk.

7. HIV & Aids

HIV en Aids zijn overdraagbaar door middel van bloed en lichaamssappen. Als je eenmaal HIV of Aids hebt dan tast deze ziekte je immuunsysteem aan. De infectie is in de westerse wereld goed te behandelen, maar je kan er niet van genezen. De kans is het grootst op besmetting bij onveilige anale seks. Mocht je twijfelen of je HIV hebt, laat je dan snel testen. Dan is het nog het beste te behandelen. Je weet pas zeker dat je geen HIV hebt als je je twee keer laat testen met een tussenpauze van drie maanden. Het virus is namelijk niet altijd meteen zichtbaar.

Gonorroe is een zeer besmettelijke soa. Het zorgt ervoor dat je een ontsteking krijgt in je plasbuis waardoor je pijn tijdens het plassen kan ervaren. 90% van de mannen ervaart symptomen, vrouwen vrijwel niet.

8. Schurft

Schurft kan je krijgen door middel van intiem contact, maar ook als je iemand zijn kleding draagt of als je bij iemand in bed slaapt met schurft. Dit kan leiden tot hevige jeuk. Schurft is niet heel erg, maar wel erg vervelend.

9. Herpes

Herpes is zeer besmettelijk. Symptomen zijn onder andere zweertjes en blaasjes rond de penis, vagina en anus. Je kan ook een koortslip krijgen, dit is ook zeer besmettelijk. Een condoom beschermt je hier helaas niet volledig tegen. Het virus kan zich namelijk ook op de huid rondom de geslachtsorganen bevinden. Ook als je geen zichtbare blaasjes hebt kun je het virus overdragen. Als je eens besmet bent met herpes draag je het virus levenslang in je lichaam. Dit betekent echter niet dat je levenslang symptomen ervaart.

10. Donovanis & Trichomas

Donovanis en Trichomas zijn twee minder bekende soa's. Trichomonas is een minder erge soa die gemakkelijk te behandelen is. De soa wordt veroorzaakt door een besmetting met een parasiet. Donovanosis is een bacteriële soa. Deze soa komt zelden voor in de westerse wereld. Je kan donovanosis herkennen aan zweren die geheel pijnloos zijn op en rond je geslachtsdelen en aan infecties op verschillende plekken in je lichaam. Symptomen treden 10 tot 40 dagen op na contact met de bacterie.

Voorkomen is
beter dan genezen

De meest voor de hand liggende om geen soa's te krijgen is door middel van veilige seks. Condooms zijn de beste bescherming tegen soa's. Bij orale seks kan je ook een beflapje of condoom gebruiken. Let wel op dat sommige soa's zoals schaamluis of schurft niet alleen overdraagbaar zijn via seks. Daarnaast is het ook heel belangrijk dat je communiceert met je bedpartner over dat je alleen veilige seks wilt. Laat je niet dwingen om tegen je zin in onveilige te vrijen. Kies je ervoor om met je bedpartner(s) onveilige seks te hebben? Laat je dan eerst testen op soa's voordat je samen het bed in duikt!

Help! Ik heb een soa

Als je vervelende symptomen ervaart, laat je dan testen op soa's. Niet elke soa heeft direct symptomen dus als je regelmatig wisselt van bedpartner kan het wijs zijn om eens per jaar een soa test te doen. Bij de GGD is het gratis om je te laten testen als je onder de 25 bent. Het is ook gratis als je onder bepaalde risicogroepen valt zoals sekswerker of als je als persoon met een piemel seks hebt met iemand met een piemel. Je kan je ook laten testen bij de huisarts, dit is helaas niet gratis. Daarnaast heb je testen die thuis kan uitvoeren. Let wel op, de betrouwbaarheid van zulke testen zijn minder dan als je naar een specialist gaat.

Als je positief bent getest op een soa is het belangrijk dat je dit bespreekt met de bedpartner(s) waarmee je seks hebt gehad. Doe dit op een rustige manier en onthoud, een soa krijgen is misschien vervelend maar het is niet raar. Verder helpt de GGD of je huisarts met het behandelen van de soa. Dit kan met zalfjes of een pillenkuur.

De test hangt af van je klachten, de manier waarop je seks hebt en de soa's waarop je wordt getest. Een SOA test doet geen pijn. Meestal verloopt een test als volgt:

• De arts gaat eerst vragen stellen over jezelf, je partner en het seksueel contact dat je hebt gehad. daarnaast bespreken jullie de risico's en klachten.

• Daarna gaat de specialist kijken naar eventueel zichtbare soa-symptomen rond de geslachtsdelen, keel en/of aars zoals zweertjes, blaasjes of wratjes.

• Dan volgt er een uitstrijkje van de vagina, keel en/of anus.

• Soms wordt een urinestaal gevraagd of nog eventueel bloed geprikt voor onderzoek in het laboratorium.

• Na ongeveer 7 dagen krijg je het resultaat van je soa-test.